Kuran, peygamberler, kitaplar...

Başlıklar

• Giriş
• Tevrat, İncil tahrif edildi mi?
• Çevirilerde sıkıntı
• Tanrı demek günah mı?
• Kuran'da tasdik edilen Tevrat ve İncil ayetlerine örnekler

Bugün olan biten bazı şeyleri anlayabilmemiz için bundan önce olan biten bazı şeyleri bilmemiz gerekir.

Kadim kaynaklarda geçmişe, günümüze ve hatta bundan sonrasına dair çok önemli bilgiler var. Fakat insanlık bir zaman boyunca sistematik olarak bu bilgilerden uzaklaştırıldı ve zihnen sanki bunlardan gönüllü olarak kendi yararına uzaklaşmış algısına kaptırıldı?

Bunu yapanlar kendileri gizlice bu bilgileri incelemeye ve insanlar üzerindeki güçlerini pekiştimek için kullanmaya da bir yandan devam ettiler. Her şeyin akla gelmez en ince ayrıntısına kadar incelendiği günümüzde, binlerce yıl insanlığa yön veren kadim kitapların bunun dışında bırakılamayacağına deliller sunmaya gerek yoktur sanırım.

İnsan bilgiyle var olan bir varlıktır. Bilgiden uzaklaşmak insana ne kazanç getirebilir ki?

Bilgi üstünlüktür.

Hiç bilenle bilmeyen bir olur mu?

Zaman içinde Müslümanları Kuran okumaktan uzaklaştırmalarının sebebi bugün olan biteni anlamalarını engellemekti. Kuranı hakkıyla okuyan bir müslüman Tevrat ve İncil'i de okuması gerektiğini bilir, böylece deccali tanıyıp yüzüne tükürebilirdi. Geçmiş devirlerde inananlar ateşe ⬇️

— Cerrah Güner Fuzûlî (@cgfuzuli) November 14, 2020

Geçmiş devirlerde çeşitli medeniyetlerin rahipleri, yıldız bilimcileri bilgiyi kendilerine saklayarak toplum içinde seçkin bir zümre oluşturup diğerlerine üstünlük elde ettiler.

Hemen şunu söyleyeyim:

Ne bilirsen bil, ne öğrenirsen öğren, ne okursan oku, mühendis ol, doktor ol, akademisyen ol! Büyük kitapları yani Kuran'ı, Tevrat'ı ve peygamberlere verilenleri bilmiyorsan hiçbir şey bilmiyorsun, bildiklerinin hiçbir değeri yok demektir.

Çünkü bilginin asıl kaynağı oradadır ve insanlığın elde ettiği bilgiler oradan yayılır.

Ve insana doğru yolu gösterecek olan bilgi Kuran, Tevrat, İncil, peygamberlere verilen kitaplar ve geçmişten günümüze zaman süzgecinden geçerek gelen kaynaklardadır.

Bunları bilmemizin bize ne yararı olur diyebilirsiniz. Bugün içinde bulunduğumuz şeytani, distopik durumdan çıkabilmemizin yolu doğru bilgiyi elde etmektir.

Yunus'un "İlim ilim bilmektir, ilim kendini bilmektir" dizelerini ve Peygamber'in (sav) "Faydasız ilimden Allah'a sığınırım" hadisini derinlemesine düşünüp anlamaya çalışmamız gerekmektedir.

Özellikle distopik bilim kurgu, korku türlerinde ve diğer Hollywood ve batı filmlerinde geçen kurgular, sahneler ve sözler arasında İncil'den, Tevrat'tan, diğer peygamberlere verilen kitaplardan alıntılar var. Fakat insanlar okumadıklarından dolayı bunu bilmedikleri için o kısımlardaki manayı anlayamıyorlar.

Bugün bilim ve teknoloji gücünü de arkalarına alarak tüm dünyayı ve insanın yaratılışını (genetiğini) değiştirme iddiasıyla işe girişenler İncil'i, Tevrat'ı taklit ediyorlar.

Küresel şeytaniler kıyametvari bir felaketi kendi istedikleri gibi hazırlamak istiyorlar. Her şeyi kitaplardan, özellikle de Tevrat'tan kopyalıyorlar. Tanrıyı oynayıp insanoğlundan intikam almayı planlıyorlar. Sizce başarabilirler mi? pic.twitter.com/UnQplD1Yys

— Cerrah Güner Fuzûlî (@cgfuzuli) October 19, 2020

Çok şeytani bir sistem kurguladılar, özellikle de eğitim sistemleri. İnsanları kadim bilgilerden, kaynaklardan ve inançtan uzaklaştırdılar.

Allah büyüktür. Önceki devirlerin hikayeleri günümüze kadar geldiyse, onlardan ibret alalım diyedir.

Tevrat'ı, İncil'i okudu diye hiçbir müslüman yahudi ya da hıristiyan olmaz. Aksine ilmi artar, imanı pekişir.

Önceki kitaplarda ayrıca peygamberlerin hikâyelerinden çok güzel örnekler vardır. Peygamberlerin hikayelerinin iman edenin imanını artırdığı, kalbini sağlamlaştırdığı açıkça belirtilmiştir. Eskiden peygamberler tarihi kitapları vardı, peygamberler hakkında daha çok konuşulur ve anlatılırdı. Son yıllarda bundan neden uzaklaşıldı bunu da sorgulamak lazım.

Peygamberlerin haberlerinden kalbini sağlamlaştıracak olanların hepsini sana anlatıyoruz. Bununla sana hak ve müminlere de bir uyarı ve öğüt gelmiştir.
Hud 120

Bu yazıyı hem daha önce söylenmemiş bir takım bilgiler sunmak, hem bazı şeylere açıklık getirmek hem de kısmet olursa bundan sonra yazacağım bazı şeylere referans olması için yazıyorum. Ki böylece "bunu niye yazdın, Kuran bize yeter, bunlar tahrif edildi" demesinler.

Çünkü bugün müslüman çevresinde maalesef bazılarının sergilediği öyle bir tutum var ki Tevrat'tan, İncil'den bir âyet, bir metin söylesen itiraz edip bunların tahrif edildiğini dile getiriyorlar. Bunların bunu iyi niyetle söylediğini varsayarak diyorum ki:

Arkadaşlar! İlim tahsili böyle olur.

Ve şunu soruyorum: Okumak mı daha iyi okumamak mı?

Bu yazıda bunu açıklığa kavuşturabilirsem, bundan sonra yazacaklarımda daha serbest olabileceğimi düşünüyorum. 

Tevrat, İncil tahrif edildi mi?

Geçmiş zamanın âlimlerinin çoğu kitaplardaki lafzın yani sözün ve kelimelerin değil manasının değiştirildiği hususunda hemfikirdirler. Buna dair birçok kaynak bulmak mümkündür. Bir tane bağlantıyı örnek olarak buraya koyuyorum.

https://islamansiklopedisi.org.tr/tahrif--kitap

Zaman zaman peygamberleri bile taşlayan, öldüren Yahudiler bir zaman sonra kendi yazdıkları bazı kitapları peygamberlere verilenlerin ve Allah kelamının önüne geçirdiler ve bunlarda kendi yazdıkları kuralları şeriat olarak uyguladılar, asıl kitaplardaki bilgileri de saklayıp okunmasını engellediler.

Ben burada şurası tahrif edilmiştir, şu kısımlar korunmuştur gibi ayrıntılara girmeyeceğim çünkü bu uzun ve ayrıntılı bir çalışma gerektirmektedir. Esasen Allah müslümanlara öncekileri tasdik etme, onları gözetme, tahrifattan arındırma vazifesini zaten vermiştir.

(Ey Muhammed!) Sana da o Kitab'ı (Kur'an'ı) hak, önündeki kitapları doğrulayıcı, onları gözetici olarak indirdik.
Mâide 48

Biz, bize indirilene de, size indirilene de iman ettik. Bizim ilâhımız da, sizin ilâhınız da birdir ve biz O'na teslim olmuşuzdur.
Ankebût 46

Ayetlerde de gördüğümüz gibi öncekileri tasdik etmek, onlara iman etmek, inceleyip varsa tahrifat ortaya koymak ve düzeltip muhafaza etmek açıkça bize verilen vazifelerdir.

Kuran'da Tevrat için de Furkan denmektedir.

"Andolsun ki Musa'ya ve Harun'a sakınanlar için bir ışık ve öğüt olarak Furkan'ı verdik."
- Enbiya 48 (Ayrıca Bakara 53, Âl-i İmran 4)

— Cerrah Güner Fuzûlî (@cgfuzuli) November 15, 2020

Tabi okuyup araştırmak dediysek bunu herkes üzerine alınmasın. Kuran'ı bile toplumun ne kadarı okuyor ki, Tevrat'ı ve İncil'i okusunlar? Benim anlayışımca bu vazife ilim arayanlar, araştıranlar, bulmak isteyenler içindir. Halkın ise öğrenebildiği kadar öğrenmesinde yarar vardır.

İncil ve Tevrat'ı okumak onlarla hüküm verelim demek değildir. Elbette müslüman toplum Kuran'ın hükmüne göre yaşayacaktır. Kuran birçok ayette İncil'e, Tevrat'a ve diğer peygamberlere atıfta bulunmaktadır ve eski âlimler de eserlerinde yeri geldikçe bunu yapmaktan çekinmemişlerdir.

Deyiniz ki, "Biz, Allah'a iman ettik ve bize ne indirildiyse İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakup'a ve torunlarına ne indirildiyse, Musa'ya ve İsa'ya ne indirildiyse ve bütün peygamberlere Rablerinden ne verildiyse hepsine iman ettik. Biz onların arasında fark gözetmeyiz ve biz ancak O'na boyun eğen müslümanlarız."
Bakara 136

Dolayısıyla Kuran'ın da bizi açıkça yönlendirdiği gibi, tahrifat varsa bile bu bunları okumamak için bir gerekçe değildir.

Hadi diyelim ki tahrifat var. Bunu okumadan tahrifat olduğunu iddia etmek doğru mudur? Tahrifat olduğunu iddia edenlerin çoğu büyük ihtimalle hiç okumamıştır ve kulaktan dolma bilgilerle iddia peşindedirler.

Mesela bir atölyede uzun zaman beraber çalışan insanlar bazen hiç konuşmadan birbirinin hareketinden, bakışından hatta hiçbir şey yapmadan bile kendisinden istenen, yapması gereken işi anlayabilir. Mevlana Mesnevi'de "Bağ sahibi işçinin eline kürek verirse bu, söz söylemesine gerek kalmadan, çalış demektir" diyor. Halbuki yüce Allah Kuran'da doğrudan isimlerini veriyor ve onlara atıf yapıp tasdik ediyor.

Geçmiş zamanın ünlü bilginlerinden Biruni "Benim bilimle uğraşma sebebim Ali İmran Suresi 191. ayettir" demiş.

Âyet meâlen şöyledir:

Onlar ayaktayken, otururken, yanları üstüne yatarken Allah'ı anar ve göklerin ve yerin yaratılışı üzerinde düşünürler. Ve 'Ey Rabbimiz! Sen bunları boşuna yaratmadın. Sen çok yücesin. Bizi ateşin azabından koru!' derler.

İlk ayeti "oku" olan bir kitaba inananlar nasıl olur da okuma diyebilirler? Eğer bundan "sadece Kuran'ı oku" manası çıksaydı o zaman Biruni'nin de bilime yönelmesi gerekmezdi.

Bir de Peygamber'in (sav) "İlim Çin'de de olsa alın!", "İlim müminin kaybolmuş malı gibidir." hadislerini düşünelim. Çin'de manevi ilim mi var? Çin'deki dünyalık ilmi bile almaya gidiyorsak Yüce Allah'ın defalarca tasdik ettiği kitaplara daha bir şevkle yönelmemiz gerekir.

Bu örneklerden de anlayacağımız üzere doğru yaklaşım tahrif edildi ya da edilmedi değil, bunları okuyup incelemeye, çeviriden ya da başka nedenlerden kaynaklı hatalar varsa düzeltmeye ve onlardan alabildiğimiz kadar bilgi almaya yönelmektir. 

Çevirilerde sıkıntı

Dil Allah'ın insanlara verdiği mucizevi nimetlerinden biridir.

Göklerin ve yerin yaratılması, dillerinizin ve renklerinizin farklı olması O'nun ayetlerindendir (belirti, işaret). Şüphesiz bunda bilenler için deliller vardır.
Rûm 22

Bugün Kuran meallerine bakıp karşılaştırdığımızda bile, hiçbirinin bir diğeriyle bire bir aynı olmadığını görüyoruz. Çeviriden anlayanlar bilirler, herhangi bir dildeki bir kelimeyi bile tam karşılığıyla başka bir dile çevirmek mümkün değildir.

Biz Kuran'ı doğrudan Arapça aslından çevirdiğimiz halde bu kadar farklılıklar meydana gelirken, Tevrat, İncil ve diğer kitaplar İbranice, Aramice, Yunanca, Latince ve günümüz Avrupa ve diğer dilleri gibi birçok aşamadan geçmektedir. Bir dilden bir dile çeviride fark oluşurken çevrilen bir dilden başka bir dile çevirmede daha fazla farklılaşmalar meydana gelebilir.

En basitinden bir örnek alalım, mesela "ekmek" diyelim. Bunu "bred" dediğimizde Türkçedeki tam karşılığıyla İngilizceye çevirdiğimizi mi düşünüyorsunuz? İyi düşünün! Ekmek Türkçede mecazi olanlarıyla da beraber kaç türlü manaya geliyor? "Bu işte iyi ekmek var" desek bunu "there is much bred in this task" diye çevirebilir miyiz? Bakın bu kısa cümledeki "iyi" karşılığı "much", "iş" karşılığına da "task" dedik, onlar bile tam istediğimiz şekilde çevrilemedi.

Mesela bir sayfalık bir metni, çevirmeleri için çeviride uzman on kişiye dağıtsak, iş bitiminde hiçbirinin bir diğeriyle bire bir aynı olmadığını görürüz. Bu bile ayetteki mucizeye bir örnektir.

İşte ayetlerden bir mucize daha:

Allah Âdem'e bütün isimleri öğretti. Sonra onları meleklere sunup, eğer doğru söyleyenlerseniz, bunların isimlerini bana söyleyin dedi.
Bakara 31

Bunları bilirsek ne olur?

Dilimize yaklaşımımız daha farklı olur. Dilimizi severiz, korumaya alırız, müdahale edilmesine izin vermeyiz.

Tevrat, İncil ve diğer peygamberlere verilenlerin bugünkü Türkçe çevirilerine baktığımız zaman, bazen sanki bambaşka inançların ya da kültürlerin eseriymiş hissi meydana geliyor. Bu durum çeviriden kaynaklanıyor.

Yeni dönem kutsal kitap çevirilerinde gözüme çarpan bir husus da, çeviride aşırı bir Türkçeleştirme olduğudur. Öyle ki Türkçe karşılık diye alınan kelime ve tabirler Türkler arasında bile bilinmemekte, anlaşılmamaktadır. Mesela birçok yerde kullanılan "kayra" kelimesi yerine "rahmet" alınsa daha anlaşılır olurdu. Bunun özellikle, İslam ile arasında hiçbir yakınlık yok hissi vermek maksatlı yapılmış olma ihtimalini de göz önünde bulundurmak lazım.

Bununla şunu söylemek istiyorum: Kelimelerin sizin içinizde olan manalardan uzak oluşuna fazlaca bakmadan, onun yerine başka kelimeler oturtmaya çalışabilirsiniz. Mesela bir yerde "inanlılar" diye çevrilmişse siz onun yerine "iman edenler" ya da "müminler" koyabilirsiniz. O haliyle kalsa bile önemli olan anlamak zaten.

Çevirideki farklılıları daha iyi anlayabilmek için aynı bölümün üç farklı çevirisine bakalım:

Kardeşler, yüreğimin özlemi ve Tanrı'ya duamın nedeni İsrailliler'in kurtuluşudur. Kendileri için tanıklık ederim ki, Tanrı önünde çabadan geri durmazlar. Ne var ki, bu çaba gerçek bilgiye dayanmıyor. Tanrı'nın insanı doğruluğuna eriştirdiğini bilmeden kendi doğruluklarını kendileri çizmeye kalkışıyorlar. Çünkü Tanrı'nın insanı doğruluğa erdirme ilkesine bağımlı olmadılar.
Romalılar 10:1-3

Kardeşler! İsrailliler’in kurtulmasını yürekten özlüyor, bunun için Tanrı’ya yalvarıyorum. Onlara ilişkin tanıklık ederim ki, Tanrı için gayretlidirler; ama bu bilinçli bir gayret değildir. Tanrı’nın öngördüğü doğruluğu anlamadıkları ve kendi doğruluklarını yerleştirmeye çalıştıkları için Tanrı’nın öngördüğü doğruluğa boyun eğmediler.
Romalılar 10:1-3

Ey mümin kardeşlerim, İsrail halkının kurtuluşa kavuşmasını canı gönülden istiyorum. Onlar için Allah’a dua ediyorum. Allah’ı memnun etmek için canla başla çabaladıklarına bizzat şahidim. Fakat aslında Allah’ın ne istediğini bilmiyorlar. Allah’ın insanı hangi yolla sâlih kıldığını anlamadılar. Kendi çabalarıyla Allah katında sâlih olmaya çalıştılar. Ve böylece Allah’ın takdirine göre sâlih kılınmayı reddettiler.
Romalılar 10:1-3

Görüldüğü gibi, dikkat etmezsek adeta metindeki anlamlar bile değişecek.

İki farklı çeviriye bir örnek daha verelim:

Bu nedenle size şunu söyleyeyim, Tanrı'nın Egemenliği sizden alınacak ve bunun ürünlerini yetiştiren bir ulusa verilecek.
Matta 21:43

Size açıkça söylüyorum, Allah’ın Hükümranlığı sizin elinizden alınacak, hükümranlığa yaraşır biçimde davranan başka insanlara verilecek.
Matta 21:43

Son olarak bir örnek daha:

O günden sonra İsa şu çağrıda bulunmaya başladı: "Tövbe edin! Çünkü Göklerin Egemenliği yaklaştı."
Matta 4:17

İsa vâzedip, "Tövbe edin, çünkü göklerin melekûtu yakındır" demeğe o vakitten başladı.
Matta 4:17

Çevirinin önemi ve okuyucuya tesir etmedeki gücü kısmen de olsa anlaşılmıştır diye düşünüyorum.

Tanrı demek günah mı?

Bir zamandır ülkemizde tartışılan bu konuya da kısaca değinelim.

Bu tartışma anlaşılıyor ki ezanın Türkçeleştirilip "Allahu Ekber" yerine "Tanrı Uludur" denmesine tepki olarak başlamış ve ondan sonra da bir çevrede bu şekilde devam etmiştir. Ezan yüzlerce yıl tüm müslüman toplumlarda aynı sözlerle okundu. Onun başka bir dile çevrilip okunmasının haklı bir gerekçesi yoktur, hiçbir faydası da olmaz. Aksine zararı oldu çünkü o zamana kadar hiçbir müslüman toplumda olmayan bu tartışma bundan sonra baş gösterdi.

Buna dair ilk örnek için Kuran-ı Kerim'e bakalım.

O gökte de ilahtır yerde de ilahtır.
Zuhruf 84

Senden önce gönderdiğimiz peygamberlerimizden sor: Rahman'dan başka ibadet edecek ilahlar varetmiş miyiz?
Zuhruf 45

İster Allah diye dua edin (yakarın, seslenin) ister Rahmân diye. Hangi isimle çağırırsanız çağırın, en güzel isimler O'nundur.
İsrâ 110

Ve başka ayetler de vardır. Görüldüğü üzere Allah kendisinden başka ilah olmayan yaratıcıdır. Allah'ın isimlerinin sayısının 99 değil binlerce hatta sayısız olduğu önceki devirlerde de birçok âlim tarafından dile getirilmiştir.

Bu konuda kaynak çoktur. Bir bağlantıyı buraya koyuyorum:

https://sorularlaislamiyet.com/allahin-1001-ismi-var-oldugu-dogru-mudur-el-malik-ve-el-melikin-farki-nedir-0

Bundan öncesinde toplumumuzda Tanrı, Huda, Çalab, Yezdan, Kird-gâr, İlah demenin hiçbir sakınca görülmeden oldukça yaygın olduğuna dair deliller eski eserlerde mevcuttur.

13. yüzyıldan Yunus Emre:

Her kim bana ağyârısa Hak Tanrı yâr olsun ana
Her kancaru varurısa bâğ u bahâr olsun ana

Ey Tanrı'yı bir bilenler cân Hakk'a kurbân kılanlar
Ölü değildir bu cânlar ışk gölünde yüze durur

Benden öğüt isterisen eydivirem bildiğimden
Budur Çalab'ın buyruğu tutun oruç kılın namâz

Fuzûlî'nin birçok gazelinden iki örnek:

Sormanız ol meh ile hâl-i dilim Tanrı için
Bileli anı özüm bilmezem Allâh bilir

Kimse ol bed-hûya izhâr edebilmez hâlimi
Ey sürûd-i nâle Tanrı’yçin sen olgıl çâre-sâz

14. yüzyıl şairi Ahmedî:

Saçın hevâsı ne müşkil heves-durur bilürem
Velî ne çâre ana kim Tanrı'dan mukadder olur

15. yüzyıl şairi Şeyhî:

Tanrı sever güzelleri kul sevicek hata mıdur
Göstereyim mi âyetin çün bilesin nezeldedür

17. yüzyıl şairi Ümmî Sinan:

Bir Tanrı'nın ilhâmıdır söylediğim anlayana
Zâhir zikri bâtın fikri cân evinde îmân olur

Bir Tanrı'ya kulluk eden doğru gider dost iline
Şudur budur diyen dahi yoldan çıkıp aza dursun

16. yüzyıl şairi Hayâlî Bey:

Derd okların ol kaşı kemân cânıma attı
Bir gün demedi bunu dahi Tanrı yarattı

Mehmet Akif'in yakın tarihte yazdığı şiirinde "Ruhumun senden, ilahi, şudur ancak emeli" şeklinde döylediği "İlâhî" de "Tanrım" demektir.

Yaşlıların kızdıklarında "Tanrı canını ala!" dediklerini kendi çocukluğum döneminden hatırlıyorum.

On on beş sene kadar önce orta yaşlarında Amerikalı bir çiftle dini konuda sohbet ederken kadın adama dönüp "Niye Allah demiyor da God diyor?" dedi. Adam bana bakıp cevap bekledi. "Herkes kendi dilinde O'nun adını anabilir. Nihayetinde hangi adını söylesek de Allah birdir." dedim.

Bir kere de uzun yıllardır bir tarikata devam eden biriyle sohbet ederken gene konu açılınca, Tanrı demenin günah olmadığını söylediğimde itiraz etti. Şöyle dedim: "Tanrı deyince Allah'tan başka bir ilahı kastetmiyoruz. Allah deyince nasıl heyecan duyuyorsam Tanrı deyince de aynı heyecanı duyuyorum." Yüzüme şaşkınlıkla baktı.

Kimseyi Tanrı demeye ya da Allah'ı başka bir isimle anmaya zorlamaya gerek yoktur. İsteyen istediği gibi söyleyebilir. Ayette geçen de zaten böyledir.

Önemli olan Tanrı dediğimizde bir olan Allah'ı kastediyor olmamızdır. Yok O'nu değil de başka bir ilahı kastediyorsak, o zaman zaten putperest olmuşuz demektir.

Kuran'da tasdik edilen Tevrat ve İncil ayetlerine örnekler

Bu yazının can alıcı ve en önemli kısmı burası.

Tevrat, İncil ve diğer peygamberlerin kitaplarını araştırıp onlarda, Kuran'daki ayetlerle benzeşen metinler bulmak ve bulunanları duymak sadece bir müslümana değil, araştırmaya hevesli herkese heyecan verici gelecektir.

Allah'ın tasdik ettiği kitapları araştırırken ille de Kuran'da benzeri bulunan ayetleri göreceğiz diye bir şart yok. Orada peygamberlerin hikmetli sözlerini, İsrailoğulları'nın ve çeşitli toplumların başlarından geçen ibretlik hikayeleri okumak da ayrıca insana heyecan verir.

Burada verdiğim örnekler sadece var olanların küçük bir kısmıdır. Bu konu üzerinde çalışmalar yapılıp kitaplar yazılabilir. Eski dönemlerin alimlerinden bunu araştıranlar olmuştur ve günümüzde de buna çalışıp eserler ortaya koyanlar vardır.

Ben burada fazla uzatmadan, derlediklerimden bazı örnekler vereceğim. Bu çalışma belki başka araştırmacılara da ilham açıcı olur.

Görüldüğü gibi Kuran'dan ve önceki peygamberlere verilen kitaplardan örnekler birbirlerini tasdik etmektedir. Bu da aslında tamamının tek bir Yaratıcı'nın gönderdiği elçiler aracılığıyla insanlara duyurduğu sözleri olduğuna açık bir delildir. Bu örnekler saymakla bitmez.

Başta da söylediğim gibi bu örnekleri ortaya koyarak bundan sonra anlatmak istediklerimi anlatırken daha rahat olabileceğimi düşünüyorum. Mesela kitaplarda Hz. İsa'ya, son peygamber Hz. Muhammed'e, ahir zaman alametlerine, Deccal'e ve vaat edilmiş toprakların aslında ne olduğuna dair birçok metin var. Bunlarla ilgili aldığım notları kısmet olur da yazabilirsem bundan sonraki yazıların bir kısmında açabileceğimi ümit ediyorum.